Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

experience again

  • 1 re-volvō

        re-volvō volvī, volūtus, ere,    to roll back, unroll, unwind, revolve, return: draco revolvens Sese, C. poët.: revoluta pensa (sunt), V.: (pontus) aestu revoluta resorbens Saxa, i. e. from which the waves are rolled back, V.: iter omne, traverse again, V. — Pass, to be brought back, come again, fall back, return: revolvor identidem in Tusculanum: Ter sese attollens... Ter revoluta toro est, sank back, V.: revolutus equo, tumbling backwards, V.: revoluta rursus eodem est, O.—Of time: dies, V.: Saecula, O.—Of a writing, to unroll, turn over, read over, reperuse, repeat: tuas adversus te Origines, L.: loca iam recitata, H.—Fig., to endure anew, experience again: casūs Iliacos, V.— Pass, to come again, be brought back, return, recur, fall back: in eandem vitam te revolutum esse, T.: in ista, O.: animus in sollicitudinem revolutus est, Cu.: ad patris revolvor sententiam: ad eius causae seposita argumenta: ad dispensationem inopiae, be forced, L.: rursus ad superstitionem, Cu.: eodem: eo revolvi rem, ut, etc., L.—To go over, repeat, think over, bring back to mind: quid ego haec nequiquam ingrata revolvo? V.: facta dictaque eius secum, Ta.: visa, O.

    Latin-English dictionary > re-volvō

  • 2 revolvo

    rĕ-volvo, volvi, vŏlūtum, 3, v. a., to roll back; to unroll, unwind; to revolve, return (class.; esp. freq. since the Aug. per.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    Draco revolvens Sese, Cic. poët. N. D. 2, 42, 106: (pelagus) gelidum ab imo fluctum revolvit in partem superiorem,

    Col. 8, 17, 1:

    fluctus (hibernus auster),

    Tac. A. 6, 33:

    retro Aestum (ventus),

    Sen. Agam. 487:

    retro sua fila (Sorores),

    id. Herc. Fur. 182; cf.:

    inmites scis nulla revolvere Parcas Stamina,

    Stat. Th. 7, 774:

    lapidem,

    Vulg. Matt. 28, 2. — Poet.:

    (pontus) aestu revoluta resorbens Saxa,

    i. e. from which the waves are rolled back, Verg. A. 11, 627:

    addiderat Civilis obliquam in Rhenum molem, cujus objectu revolutus amnis adjacentibus superfunderetur,

    Tac. H. 5, 14:

    rursus perplexum iter omne revolvens Fallacis silvae,

    going over again, Verg. A. 9, 391:

    revoluta aequora,

    id. ib. 10, 660 Wagn. —
    b.
    Mid., to come or go back, to revolve, return, etc. (syn. revertor):

    itaque revolvor identidem in Tusculanum,

    Cic. Att. 13, 26, 1:

    ter sese attollens cubitoque annixa levavit: Ter revoluta toro est,

    fell back, sank back, Verg. A. 4, 691:

    spissā jacuit revolutus harenā,

    id. ib. 5, 336:

    revoluta rursus eodem est,

    Ov. M. 10, 63 (a little before: relapsa est).— Poet., of returning time:

    dies,

    Verg. A. 10, 256:

    saecula,

    Ov. F. 4, 29; cf.:

    centesimā revolvente se lunā,

    Plin. 18, 25, 57, § 217:

    saecula revolvuntur,

    Claud. Phoen. 104.—
    B.
    In partic., to unroll, turn over, read over, repeat (not ante-Aug.;

    syn. verso): tuas adversus te Origines revolvam,

    Liv. 34, 5:

    taedium illud et scripta et lecta saepius revolvendi,

    Quint. 11, 2, 41:

    cum loca jam recitata revolvimus irrevocati,

    Hor. Ep. 2, 1, 223:

    antiqua,

    Sil. 8, 49; Mart. 6, 64, 15; 11, 1, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    in iis, quae denominata sunt, summa paupertas in eadem nos frequentissime revolvit,

    leads back, Quint. 12, 10, 34: iterum revolvere casus Iliacos, to go through again, to undergo or experience again, Verg. A. 10, 61.—
    b.
    Mid., to return to any thing; with in:

    in eandem vitam te revolutum denuo Video esse,

    Ter. Hec. 4, 4, 69; cf.:

    in luxuriam,

    Just. 30, 1, 7:

    in metus,

    Sen. Thyest. 418:

    in ista,

    Ov. M. 10, 335:

    animus in sollicitudinem revolutus est,

    Curt. 4, 10, 31: iterum in pejora revolvi, [p. 1592] Sil. 14, 174:

    rursus in veterem fato revoluta figuram,

    Verg. A. 6, 449.— With ad:

    omnia necessario a tempore atque homine ad communes rerum et generum summas revolventur,

    Cic. de Or 2, 31, 135:

    ad patris revolvor sententiam,

    id. Ac. 2, 48, 148:

    ad ejus causae seposita argumenta revolvi nos oportet,

    id. de Or 2, 30, 130:

    ad illa elementa,

    id. Rep. 1, 24, 38:

    ad dispensationem annonae,

    Liv. 4, 12 fin.:

    ad vana et totiens irrisa,

    Tac. A. 4, 9:

    ad memoriam conjugii et infantiam liberorum,

    id. ib. 11, 34:

    ad vitia,

    id. ib. 16, 18:

    ad irritum (labor et victoria),

    id. H. 3, 26:

    rursus ad superstitionem,

    Curt. 7, 7, 8.— With adv.:

    primum eodem revolveris,

    Cic. Div. 2, 5, 13:

    eo, quo minime volt, revolvitur,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    cum majore periculo eodem revolvuntur,

    Cels. 7, 26, 2; cf.:

    eo revolvi rem, ut, etc.,

    Liv. 5, 11.—
    B.
    In partic., to relate again, repeat; to brood or reflect upon (not anteAug.):

    sed quid ego haec nequicquam ingrata revolvo?

    Verg. A. 2, 101:

    facta,

    Claud. Laud. Stil. 1, 35:

    dicta factaque ejus secum,

    Tac. Agr. 46:

    iras in animo,

    id. A. 4, 21; 3, 18:

    visa,

    Ov. F. 4, 667 (with secum jussa refert):

    curas (animus),

    Sen. Oedip. 764 (with repetit metus).

    Lewis & Short latin dictionary > revolvo

  • 3 saepe

    saepe, adv. [old acc. n. of saepis].
    I.
    Often, oft, oftentimes, many times, frequently (at indefinite intervals, while crebro denotes in close succession):

    aperitur ostium, unde saturitate saepe ego exii ebrius,

    Plaut. Capt. 1, 1, 35:

    multis damno et mihi lucro saepe eris,

    id. Cist. 1, 1, 52:

    audivi saepe hoc vulgo dicier,

    id. Stich. 1, 3, 13:

    saepe ex te audivi pater,

    id. Merc. 2, 3, 40; cf. Cic. Rep. 1, 30, 46:

    saepe hoc de majoribus natu audivimus,

    id. ib. 2, 15, 28:

    cum saepe mecum ageres, ut, etc.,

    id. Lael. 1, 4:

    sed... saepe enim redeo ad Scipionem, etc.,

    id. ib. 17, 62; cf. comp.:

    quocirca... dicendum est enim saepius, etc.,

    id. ib. 22, 85:

    licet lascivire, dum nihil metuas, ut in navi ac saepe etiam in morbo levi,

    id. Rep. 1, 40, 63; so,

    saepe etiam,

    id. ib. 1, 17, 26:

    in hoc statu rei publicae, quem dixi jam saepe non posse esse diuturnum,

    id. ib. 2, 37:

    minime saepe,

    least frequently, Caes. B. G. 1, 1:

    haud saepe,

    Plaut. Curc. 1, 2, 33:

    non saepe,

    id. Ps. 2, 4, 37:

    solet jocari saepe mecum illo modo,

    id. Men. 2, 2, 42; cf. id. ib. 5, 2, 18; so (with solere) Cic. Rep. 3, 5, 9; cf. sup.:

    de quo (Homero) saepissime vigilans (Ennius) solebat cogitare et loqui,

    id. ib. 6, 10; id. Lael. 8, 26:

    vidi ego multa saepe picta, quae Acherunti fierent cruciamenta,

    Plaut. Capt. 5, 4, 1; so (with multus) id. ib. 2, 2, 78; id. Cas. 2, 5, 41; id. Mil. 3, 3, 12; id. Poen. 1, 1, 1; Cic. Rep. 3, 30, 42; id. Lael. 1, 2; id. Off. 2, 6, 20; Hor. Ep. 2, 1, 219; cf.:

    saepe et multum hoc mecum cogitavi,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    in hac (causā) multum et saepe versatus,

    id. Quint. 1, 3:

    quorum saepe et diu ad pedes jacuit stratus,

    id. ib. 31, 96; Plaut. Cist. 2, 1, 28:

    nullus (piscis) minus saepe ad terram venit,

    id. Rud. 4, 3, 56: illos (inimicos) saepe verum dicere, hos (amicos) numquam, Cato ap. Cic. Lael. 24, 90:

    quod vos nimium saepe dicitis,

    Cic. Fin. 2, 13, 41: bene saepe, Enn. ap. Gell. 12, 4, 3 (Ann. v. 241 Vahl.):

    saepe antea (ante),

    Sall. J. 107, 1; 112, 2.—
    (β).
    Comp.:

    ibi eos conspicias quam praetorem saepius,

    Plaut. Poen. 3, 2, 8; cf.:

    ego saepius quam vellem,

    Cic. Rep. 1, 38, 59.— More usu. without quam:

    quod, etsi saepe dictum est, dicendum est tamen saepius, etc.,

    Cic. Off. 3, 17, 69; cf. Caes. ap. Cic. Att. 9, 6, A:

    semel atque iterum ac saepius,

    Cic. Font. 12, 26 (16):

    semel et saepius,

    id. Inv. 2, 4, 14:

    bis ac saepius,

    Quint. 10, 5, 7:

    iterum et saepius te rogo,

    Cic. Fam. 13, 42, 2; id. Imp. Pomp. 11, 30:

    iterum ac saepius,

    Quint. 12, 8, 8:

    quo quidem schemate utuntur poëtae saepius, sed ne oratores quidem raro,

    id. 9, 3, 44:

    quo magis novi, tanto saepius,

    Ter. Phorm. 2, 2, 14:

    propterea saepius te, ut memineris, moneo,

    Plaut. Capt. 2, 1, 43:

    ut verbis, quid sit... definiam saepius,

    Cic. Rep. 1, 24, 38:

    quasi ipsos induxi loquentes, ne inquam et inquit saepius interponeretur,

    id. Lael. 1, 3:

    quae potestas si mihi saepius sine meo vestroque periculo fiet, utar,

    id. Phil. 1, 15, 38:

    si saepius decertandum sit,

    id. ib. 2, 17, 43.—
    (γ).
    Sup.:

    tibi saepissime Cyathisso,

    Plaut. Men. 2, 2, 28; id. Ps. 2, 4, 56:

    optare ut quam saepissime peccet amicus,

    Cic. Lael. 16, 59:

    ut vinum aegrotis, qui prodest raro, nocet saepissime,

    id. N. D. 3, 27, 69:

    de quo (avo tuo) audisti multa ex me, eaque saepissime,

    id. Phil. 1, 14, 34.—
    II.
    In general propositions stating the results of experience, to denote that which is wont to take place frequently, Plaut. Capt. prol. 44:

    illud saepe fit, tempestas venit, etc.,

    id. Most. 1, 2, 27; cf.:

    nam saepe est, quibus in rebus alius ne iratus quidem est, Cum, etc.,

    Ter. Hec. 3, 1, 28:

    saepe ex hujusmodi re quāpiam... magna familiaritas Conflatast,

    id. Eun. 5, 2, 34:

    non licet hominem esse saepe ita ut volt,

    id. Heaut. 4, 1, 53:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

    Cic. Rep. 2, 33, 57;

    repeated: saepe... saepe,

    Hor. C. 1, 8, 11; id. Ep. 1, 19, 19; Liv. 23, 15:

    saepe, five times in succession,

    Cic. Lael. 10, 33 sq.; cf.:

    saepe... persaepe... saepe... saepe... saepe... modo... modo,

    Hor. S. 1, 3, 9:

    modo... saepe... modo... interdum,

    id. ib. 1, 10, 11:

    saepe... modo,

    id. ib. 2, 7, 8.— Sup.:

    bonum consilium subripitur saepissime, si, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 8.—
    III.
    Sometimes with numero, and also joined in one word with it, saepenumero, to strengthen the main idea, like our oftentimes, again and again (perh. not before the class. per.):

    Aeduos fratres consanguineosque saepenumero a senatu appellatos,

    Caes. B. G. 1, 33; 1, 39; 1, 40; 6, 8; 7, 62; Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Sen. 2, 4; id. Rosc. Am. 24, 67; 41, 119; id. Fam. 16, 21, 3; Sall. C. 52, 7; 53, 3; Auct. B. Afr. 35, 4 al.—Once also in comp.:

    gigni hominem saepe nono, saepiusnumero decimo mense,

    Gell. 3, 16, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > saepe

  • 4 gnata

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnata

  • 5 nascor

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > nascor

См. также в других словарях:

  • Experience point — Level up redirects here. For the BBC television program, see Level Up. An experience point (often abbreviated to Exp or XP) is a unit of measurement used in many role playing games (RPGs) and role playing video games to quantify a player… …   Wikipedia

  • Experience Gloria Gaynor — Infobox Album Name = Experience Gloria Gaynor Type = studio Artist = Gloria Gaynor Released = September 5, 1975 Recorded = Genre = Disco, R B Length = Label = MGM Records M3G 4997 Producer = Reviews = Last album = Never Can Say Goodbye (Gloria… …   Wikipedia

  • breathe again —  Experience relief after a period of strain …   A concise dictionary of English slang

  • Born again (Christianity) — New Birth redirects here. For other uses, see New Birth (disambiguation). In Christianity, born again refers to a spiritual rebirth (regeneration) of the human soul or spirit, contrasted with the physical birth everyone experiences. The origin of …   Wikipedia

  • born again —    Born again is a phrase used by many Protestants to describe the phenomenon of gaining faith in Jesus Christ. It is an experience when everything they have been taught as Christians becomes real, and they develop a direct and personal… …   Encyclopedia of Protestantism

  • Heroes 360 experience — Heroes Evolutions is a digital extension of the NBC series Heroes that explores the Heroes universe. It was originally entitled Heroes 360 Experience but the name was changed for Season 2.cite web | title = Heroes Evolution | publisher = NBC… …   Wikipedia

  • Oops!... I Did It Again World Tour — Oops!... I Did It Again World Tour …   Wikipedia

  • The Mr. T Experience — performing live, showing members Dr. Frank (left) and Bobby J (right). Background information Origin …   Wikipedia

  • Colorblind James Experience — were an alternative roots/pop/rock band founded in 1980 in San Francisco, California . Bandleader and singer/songwriter/guitarist Colorblind James Charles Cuminale was originally from Rochester, New York but assembled early versions of what would …   Wikipedia

  • The Last Experience (box set) — Infobox Album Name = The Last Experience Type = Live album Artist = The Jimi Hendrix Experience Released = October 2 2002 Recorded = February 24 1969 Genre = Rock, Blues, Blues rock Length = Disc 1: 66.06 Disc 2: 67.43 Disc 3: 72.31 Label =… …   Wikipedia

  • Oops!... I Did It Again World Tour — Oops!...I Did It Again World Tour Gira de Britney Spears Álbum(es) Oops!... I Did It Again Fecha de inicio 20 de junio de 2000 Fecha de final 21 de noviembre de 2000 …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»